Przejdź do głównej treści Przejdź do głównej nawigacji
Identyfikator zasobu
MG/E/1450
Rodzaj obiektu
grafika dewocyjna
Autor
wydawnictwo May & Lohse, Drezno
Tytuł obiektu
Święta Rodzina
Technika wykonania
chromolitografia na papierze
Materiał
papier
Czas powstania
ok. 1890
Miejsce powstania
Drezno, Niemcy
Pochodzenie
Rogóźno
Lokalizacja
Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
Licencja
-

W zbiorach działu etnografii Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi znajduje się pochodzący z ok. 1890 r. oleodruk przedstawiający Świętą Rodzinę. Oleodruk wykonany został w niemieckim konsorcjum wydawniczym rodziny May z Drezna. Firma została założona w 1878 roku przez biznesmena Friedricha Adolfa Maya jako zakład litograficzny i drukarnia litograficzna. Ponieważ właściciel Carl Spick był gorliwym katolikiem, kładł nacisk na dekoracje ścienne i tanie wizerunki świętych dla ludności katolickiej. W 1882 r. firmę przejął Friedrich Adolf May. W 1888 roku rządy nad konsorcjum przejął Ferdinand Adolf May. W tym czasie firma stała się prawdziwym producentem masowym oferującym niezliczone ilości wizerunków świętych, rozsyłanych po całej Europie. W 1911 roku firma połączyła się z drukarnią i wydawnictwem Müller & Lohse, tworząc Kunstanstalten Aktiengesellschaft – Adolf May i Müller i Lohse. Grafiki wydawane w tym wydawnictwie sygnowane były znakiem firmowym z literami DAM lub DAML.

Oleodruk z przedstawieniem Świętej Rodziny opiera się na wcześniejszych wzorach graficznych spotykanych w Niderlandach zatytułowanych „Powrót do Nazaretu”. Wizerunek przedstawia w sposób hieratyczny Świętą Rodzinę – Jezusa, Marię i Józefa, nad którymi góruje wyłaniająca się z obłoków postać Boga Ojca i gołębica Ducha Świętego. Tworzone są w ten sposób dwie triady, mające zakorzenienie w popularnej w tradycji katolickiej idei Trójcy Ziemskiej (Jezus, Maria, Józef) i Trójcy Niebieskiej (Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty). Do tego wzorca odwołuje się również popularny wizerunek kultowy zwany „Świętą Rodziną Kaliską” lub „Świętym Józefem Kaliskim”, przez co identyczne, jak grudziądzka grafika obrazy, bywają błędnie określane w literaturze przedmiotu jako „Święta Rodzina Kaliska”. W przeciwieństwie do kaliskiego typu, postaci z omawianego wizerunku, nie trzymają się za ręce, a Maria nie posiada w dłoniach czytanej przez siebie książki.

Wszystkie postaci Świętej Rodziny ubrane są we właściwe sobie szaty w kolorystyce odpowiadającej wzorom ikonograficznym z XIX wieku. Fioletowa szata świętego Józefa z narzuconym nań brązowym płaszczem, to jedno z najpopularniejszych, jeśli nie obowiązujące w XIX wieku i początkach XX zestawienie kolorystyczne właściwe wizerunkom tego świętego. W dłoniach trzyma kwiat lilii, zwanej w tradycji ludowej „lilią świętego Józefa”, która jest atrybutem Oblubieńca Najświętszej Marii Panny, świadczącym o jego dziewiczej czystości.